Ga trainen en blijf trainen!

Iedereen weet hoe het werkt. Als je een keer per week naar de sportschool gaat of gaat hardlopen, dan krijg je een betere conditie. En als je dat een paar keer per week doet, dan krijg je sneller een betere conditie. Maar als je door wat voor omstandigheden dan ook een tijdje niet kunt trainen, dan merk je dat je conditie achteruitgaat. Wat dat met het trainen van paardengedrag te maken heeft? Alles!

Het kost tijd, maar dan heb je ook wat

Een no-brainer: als je je paard iets nieuws wilt leren, dan kost dat tijd. Niemand zal gek staan te kijken als je weken- misschien zelfs maandenlang bezig bent met oefenen om een dressuurproef te rijden, een springparcours foutloos af te leggen, of een reiningproef volgens het boekje uit te voeren. Toch kom ik zo nu en dan paardeneigenaren tegen die verwachten dat hun paard zonder enig probleem de trailer inloopt, ook al heeft hij dat nog nooit eerder gedaan. Of dat hun pony ontspannen met ze mee loopt onder alle omstandigheden. Of dat hun paard dat nog nooit gelongeerd is direct snapt dat het de bedoeling is om rondjes om hen heen te gaan lopen. Natuurlijk zijn er paarden die zo braaf zijn dat ze het direct goed doen, maar dat zijn echt uitzonderingen. En in het geval van trailerladen kan het heel goed zijn dat ze een stuk minder enthousiast met je mee de trailer in zullen gaan nadat ze een keer vervoerd zijn. Investeer je tijd in je paard door hem te leren hoe hij ontspannen met je mee moet lopen, probleemloos de trailer ingaat of zich netjes gedraagt aan de longeerlijn, dan zal dat jou een hoop frustratie schelen.

Met kleine stapjes ga je sneller

Een beetje spanning is normaal als je iets nieuws leert; je stapt tenslotte uit je comfort zone. Onder te grote stress leer je echter niets meer en dat geldt ook voor je paard. Vandaar dat het belangrijk is om geen al te grote stappen te maken tijdens je training. Hierbij zal je paard je laten merken wat het juiste tempo is. Als je de volgende keer dat jullie aan de slag gaan merkt dat je drie stappen terug moet zetten vergeleken met waar je de vorige training geëindigd bent, dan is de kans groot dat je te snel bent gegaan. Ook als je paard tijdens de training plotseling heel stroef gaat reageren op je hulpen, of misschien zelfs probeert om weg te vluchten, zou het zomaar kunnen dat hij de vorige stap nog niet onder de knie had. Zo kan een paard dat je hebt geleerd om netjes de trailer in en uit te lopen, plotseling weigeren om erin te gaan als je met de trailer op pad bent gegaan voordat hij zich helemaal op zijn gemak voelde in de trailer. Op dezelfde manier kan het gebeuren dat een paard dat na een paar trainingen braaf met je meeloopt, probeert om zich los te rukken en naar huis te rennen als je zonder dat je dat hebt opgebouwd een wandeling van uur van het erf vandaan wilt maken.

Herhalen herhalen herhalen

Of het nou leiden, longeren of trailerladen is, herhalen is het magische woord om het vlekkeloos te laten verlopen. Je zal dus door moeten blijven oefenen totdat het uitvoeren van wat jij van je paard vraagt hem geen spanning meer oplevert en het reageren op jouw signalen een automatisme voor hem is geworden. En daarbij geldt dat je paard het sneller op zal pikken als je elke dag 5 of 10 minuten traint dan als je dat een keer per week een uur doet. Bijkomend voordeel is dat jij of je paard die korte trainingen minder snel saai zal gaan vinden dan lange.

Tegenslag hoort erbij

Net als wanneer je in de sportschool traint of hardloopt, zullen er bij de training van je paard momenten zijn waarop het minder lekker gaat. Waar het precies aan ligt is niet altijd te achterhalen, want er kunnen heel wat factoren een rol spelen en soms zelfs meerdere tegelijk. Stel dat je paard ergens pijn heeft, dan is hij al gespannen voordat je gaat trainen. Vraag je hem vervolgens om iets te doen dat hij moeilijk vindt, dan kan het zijn dat dat zoveel extra spanning oplevert dat het teveel voor hem wordt en hij het dus minder goed of helemaal niet meer doet. Behalve innerlijke factoren als pijn, honger, dorst en hormonen, kunnen ook geluiden, geuren, negatieve ervaringen en jouw spanning een groot verschil maken in hoe je paard op een bepaald moment reageert.

Tegenslagen zullen helaas bijna altijd voorkomen tijdens je trainingsproces. Mocht het jou gebeuren, kijk dan of je een verklaring kunt vinden waarom het minder goed ging en in hoeverre je daar in je training iets mee kunt doen. Heb je geen idee, wacht dan eerst eens af of het de volgende keer beter gaat. Gebeurt dat niet na een of twee keer, of verslechtert je paard zelfs nog verder, dan is het een goed idee om een gedragstrainer of -therapeut in te schakelen om met je mee te kijken. Als je namelijk te lang op dezelfde manier doorgaat zonder dat je vooruitgang boekt, dan is het mogelijk dat je je paard onbewust het verkeerde gedrag aanleert. En dan zal het ook meer tijd gaan kosten om je paard weer het gewenste gedrag bij te brengen. Verandert het gedrag van je paard op meerdere vlakken - merk je bijvoorbeeld ook dat het rijden minder lekker gaat, of is hij extra gevoelig als je hem borstelt - en gebeurt dat vrij plotseling, dan zou hij een lichamelijk probleem kunnen hebben. Schakel in dat geval een deskundige in zoals een dierenarts, fysiotherapeut, zadelpasser of paardentandarts om uit te sluiten dat hij ergens last van heeft, of het probleem op te lossen.

Thuis doet hij het wel

Een ander punt om in de gaten te houden is dat paarden contextgebonden leren. Dit betekent dat je paard dat wat je hem leert koppelt aan de plek waar hij het geleerd heeft. Hierdoor kan het zijn dat je paard zich opeens compleet anders gedraagt als je hem op een andere plek hetzelfde vraagt te doen als thuis. Zo kan je paard thuis zonder enig probleem de trailer inlopen, terwijl hij op een ander terrein met geen mogelijkheid naar binnen te krijgen is. Door dezelfde training op verschillende plekken te doen, help je je paard om dat wat hij geleerd heeft te gaan generaliseren. Dat betekent dat voor hem het kwartje valt dat hij niet op de plek hoeft te zijn waar hij het gedrag geleerd heeft om het te kunnen uitvoeren. Om het voorbeeld van de trailer te gebruiken, zet hem eens op een andere plek, of met de opening de andere kant uit. Het kan zijn dat je even een paar stappen terug zal moeten doen in je training, maar daar zal je profijt van hebben als je op een gegeven moment met je paard op pad wilt.

Blijf trainen!

Nog een laatste open deur: als je iets geleerd hebt, dan moet je je kennis of conditie bijhouden. Kijk maar naar wat er gebeurt als je examen hebt gedaan in een onderwerp waar je daarna niet veel meer mee doet. Ook al heb je toen een 10 gehaald, zal je toch merken dat de kennis na verloop van tijd is weggezakt, simpelweg omdat je met andere dingen bezig bent die net zo goed geheugenruimte opnemen. Dit werkt precies hetzelfde bij je paard. Als je een periode intensief bezig bent geweest met grondwerk of trailertraining en je doet dat vervolgens een hele tijd niet, dan is de kans groot dat het minder lekker gaat als toen. Soms lukt het in eerste instantie zelfs helemaal niet meer. Het goede nieuws is dat als je de training oppakt, je paard sneller op het oude niveau zal zijn dan toen je hem de eerste keer leerde om braaf met je mee door een obstakelparcours of de trailer in te lopen. Wil je ervoor zorgen dat je paard dat wat jij van hem vraagt braaf blijft doen, blijf dan dus regelmatig oefenen.

Heel veel succes en plezier toegewenst bij het trainen!

Hester Stasse, Paardengedragstherapeut en -Trainer bij Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Wil je er zeker van zijn dat jij en je paard dingen als netjes meelopen, longeren of trailerladen goed aanleren? Schakel dan een gedragstherapeut of -trainer voor paarden in. Er zit er altijd wel een bij jou in de buurt die jou en je paard kan helpen. Zelf woon ik vlakbij Eindhoven, maar ik ben ook regelmatig in andere delen van Nederland, Belgie en Duitsland te vinden. Wil je ietsje verder weg een training organiseren met een groepje stalgenoten, dan wordt het altijd een stuk makkelijker om een afspraak te maken. Neem contact op via de telefoon, chat, website of mail , dan bespreken we de mogelijkheden. Of kijk hier voor meer informatie.

PPS: Dit artikel is ook gepubliceerd in horsemanship-magazine Level Up nummer 23