Weetjes over paardengedrag: splitsen

Kalmerende signalen zijn signalen die paarden laten zien bij toenemende of afnemende spanning om zichzelf en het eventuele andere dier, mens of ding te kalmeren. Op die manier proberen ze een positievere sfeer wordt gecreëerd of behouden, om sociale relaties te beschermen en om negatieve escalaties te voorkomen.Rachael Draaisma onderzocht dit onderdeel van de lichaamstaal van paarden en schreef daar het boek “Language Signs & Calming Signals of Horses” over dat ondertussen ook in het Nederlands is verschenen als "Kalmerende Signalen van Paarden" (dikke aanrader!). Een van de kalmerende signalen die ze daarin heeft beschreven heet "splitsen".

Een barrière tussen mij en zijn dames

De Konikhengst op de foto liet een prachtig voorbeeld van splitsen zien toen ik aankwam in het gebied waar o.a. zijn harem leeft. Ik had een omtrekkende beweging gemaakt rond de groep paarden en had net mijn fototoestel gepakt. Een paar merries bewogen al grazend mijn richting uit, toen de hengst recht op me af kwam lopen, zich op een afstand van zo’n 50 meter van me afdraaide en tussen mij en zijn harem in ging staan met zijn achterwerk naar me toe. De grazende paarden veranderden vervolgens van richting, zodat ze niet meer dichter bij mij kwamen. Zodra ik achter de hengst heen en weer ging lopen, draaide zijn linkeroor met mij mee. Dit gedrag noemt Rachael splitsen. Ze bedoelt daarmee het bewust veranderen van positie zodat hij tussen twee andere paarden, een ander paard en een mens, dier of voorwerp in komt te staan of beweegt en zo een barrière vormt tussen de twee partijen.

Waarom splitsen paarden?

Dit gedrag zetten paarden in als ze een mogelijk conflict willen voorkomen tussen de twee partijen waar ze tussenin bewegen. Op die manier zorgen ze ervoor dat die stoppen met het gedrag dat ze hadden ingezet of wilden inzetten. Vooral als het gaat om een persoon, mens of object dat waardevol is voor het paard, zal hij dat voor hemzelf willen houden door te splitsen. In het geval van de hengst bewogen de merries mijn richting uit. Die merries zijn natuurlijk een waardevol "bezit" voor een haremhengst. Door tussen ons in te bewegen, stopte hij het gedrag dat de merries hadden ingezet en beschermde hij tegelijkertijd zijn harem tegen een indringer = tegen mij.

Splitsen inzetten in spannende situaties

Overigens kan je splitsen zelf inzetten om je paard te helpen in spannende situaties. Ik noemde dit al in mijn korte artikel “Loop jij weleens aan de rechterkant van je paard?” - door tussen je paard en hetgeen waar hij bang voor is in te gaan lopen, bescherm je hem daar als het ware tegen en zal hij minder stress ervaren. In sommige gevallen zal het dus helpen om je paard vanaf de rechterkant te leiden in plaats van de gebruikelijke linkerkant. Dit helpt trouwens ook in situaties waarbij je paard juist heel geïnteresseerd is in iets, bijvoorbeeld een paard in de wei waar je samen langsloopt. Stapt hij aan de kant van dat paard met je mee, dan is het soms echt een uitdaging om daar rustig langs te komen. Splits je op zo’n moment, dan zal hij in de meeste gevallen een stuk kalmer zijn.

Probeer het maar eens uit. Ennuh… uiteraard hoor ik graag hoe het ging!

Hester Stasse - Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Splitsen is een van de signalen die ik bespreek tijdens mijn online masterclass "Paardentaal begrijpen en leren 'spreken'". Wil jij ook een (nog betere) paardenfluisteraar worden? Reserveer dan snel je plek via deze pagina.