Sta ik dan met een mond vol tanden...

 

"Ja Hester, jij zegt nou wel telkens dat paarden niet strategisch kunnen denken en plannen maken, maar nou zie ik in De Telegraaf dat uit onderzoek is gebleken dat ze dat WEL kunnen. Dus dan zal jouw verhaal dat ze je niet kunnen uitproberen of zich kunnen aanstellen ook wel niet kloppen." 🧐🐴

 

 

Sta ik dan met een mond vol tanden. 😬

 

Want ik had het artikel "Paarden zijn stuk slimmer dan gedacht: ze kunnen 'strategisch denken' en 'plannen' maken" van 13 augustus 2024 nog niet gelezen.

 

Dus ben ik even in het betreffende onderzoek ("Whoa, No-Go: Evidence consistent with model-based strategy use in horses during an inhibitory task" - Evans, Cameron-Whytock, Ijichi (2024)) gedoken om te kijken wat daarin stond. Laat ik het zo zeggen... in de pruimentijd komen er wel vaker artikelen langsdrijven die stevig naar clickbait rieken en berusten op uit zijn verband getrokken conclusies en interpretaties...

 

Maar goed, wie weet was dat hier niet het geval. En als ik al die jaren onzin heb lopen verkopen, wil ik dat wel zo snel mogelijk weten. 😅🐴

 

Voor wie het onderzoek niet heeft gelezen: hierin leerden 20 paarden in hun eigen stal om met hun snuit een target aan te raken in ruil voor wat brokjes. De onderzoekers wilden vervolgens kijken of de paarden zich konden inhouden en het target niet zouden aanraken, op het moment dat er een wit LED-lampje brandde. Als dat "stoplicht" aan stond kregen ze namelijk geen voerbeloning. Ging het licht na een bepaald, varierend tijdsinterval weer uit, dan ontvingen ze wel weer een voerbeloning zodra ze het target aanraakten.

 

Alleen hield geen van de paarden zich in. Alle vierbeners gingen gewoon door met het aanraken van dat target, ook als het "stoplicht" aan was.🚦

 

De cue (= het zien van het target) zat er dus prima in, zo te lezen. Nou hebben paarden enorm veel geduld. Maar als er een target vlak voor je neus hangt waarvan je weet dat het aanraken ervan uiteindelijk voer oplevert, kan je natuurlijk voor de zekerheid even kijken of je toch iets krijgt als je het aanraakt. Ook al brandt er een lampje. Het aanraken kost tenslotte niet bizar veel energie. Grote kans dat ze het daarom bleven doen. Mogelijk dat daarnaast het ontstane onregelmatige beloningssysteem plus een tikkeltje uitdovingsweerstand een rol speelden.

 

Omdat ze wilden uitzoeken of de paarden de kosten tegen de baten afwogen hebben de onderzoekers een tweede serie tests gedaan waarin ze de opzet iets veranderden. De paarden kregen nu een negatieve straf als ze het target aanraakten terwijl het stoplicht brandde. En voor mensen die nu gelijk denken aan tikken met de zweep, schoppen, of schreeuwen, negatief straffen betekent dat je iets wat het paard fijn vindt weghaalt of uitstelt.

 

In dit geval stapte de persoon die het target vasthield en de brokjes uitdeelde buiten het bereik van het paard, deed ze het target omlaag en keek ze naar beneden. Zo bleef ze 10 seconden staan en vervolgens stapte ze weer naar het paard toe en presenteerde ze het target opnieuw. Deze time-out zorgde er dus voor dat de paarden langer moesten wachten op de volgende mogelijkheid om een voertje te verdienen. Als ze het toch weer aanraakten terwijl het stoplicht aan stond, volgde er opnieuw een time-out etc.

 

Wat bleek? Nadat de time-outs werden ingevoerd, leerden de meeste paarden al snel om het target niet aan te raken met het stoplicht aan.

 

En dat deden ze vrijwel direct nadat deze aanpak werd gestart.

 

Normaalgesproken zijn er verschillende herhalingen nodig voordat een paard zijn gedrag aanpast. Tenzij het om een heftige gebeurtenis gaat. Nu was dit niet zo.

 

Hieruit trokken de onderzoekers de conclusie dat de paarden de consequenties van hun gedrag meenamen in de beslissing om dat gedrag wel of niet uit te voeren. Dit noemden ze een strategische beslissing, waarmee ze bedoelden dat de paarden planden om een bepaald doel (brokjes verdienen) te bereiken.

 

Verder zagen ze het feit dat paarden dit tijdens het onderzoek lieten zien als het eerste bewijs dat de vierbeners op een hoger intellectueel niveau moeten functioneren dan tot nu toe werd gedacht.

 

OK. Nou vind ik die conclusie vrij "interessant" om verschillende redenen. 🤔

 

Ten eerste heeft het onderzoek voor mij meer weg van een test om te kijken in hoeverre de leertheorie ook werkt bij paarden. Dat ze bepaald gedrag kunnen leren en afleren. En dat blijkt inderdaad uit de resultaten. Weinig verrassend, want ja natuurlijk neemt een paard de consequenties van zijn gedrag mee in het bepalen van zijn volgende actie.

 

Dat is precies hoe operante conditionering (met de 4 smaken: positieve en negatieve bekrachtiging en positieve en negatieve correctie) werkt. En deze manier van nieuw gedrag aan- of afleren functioneert exact hetzelfde bij paarden als bij mensen, leeuwenstaartmakaken, komodovaranen, ocelotten, beo's, atalanta's, zeekoeien en ga zo maar door.

 

Maar die snelle switch dan nadat die negatieve straf werd ingevoerd? Ik heb dat zelf meerdere keren meegemaakt. Bijvoorbeeld bij paarden die tegen de deur aan trapten als ze zagen dat er iemand met voer aan kwam lopen. Als diegene stopte met het paard te benaderen en een stap terug zette terwijl het paard trapte en weer begon te naderen zodra het paard zijn hoef op de grond zette, stopte die heel snel met lawaai maken. Helaas anekdotisch bewijs natuurlijk, maar toch...

 

Ten tweede voelen de termen 'strategisch denken' en 'plannen maken' ietwat overdreven in dit verband. Daarnaast vind ik iets van het feit dat de onderzoekers deze punten meenemen in hun oordeel over de intelligentie van paarden. Vergeleken met mensen. [In deze blog meer daarover! 🤪]

 

Wat bewijst dit onderzoek mij dan wel? Dat paarden oorzaak gevolg-verbanden begrijpen als de tijd daartussen kort genoeg is, dat ze graag iets nieuws leren als daar een voerbeloning tegenover staat en dat ze prima kunnen leren om te wachten als je die voerbeloning uitstelt.

 

Tegelijkertijd ben ik hartstikke benieuwd naar meer bewijs dat paarden toch strategisch zouden kunnen denken, want wie weet wat voor nieuwe mooie samenwerkingsmogelijkheden we daardoor met paarden zouden kunnen bereiken? 😊🤝🐴

 

Dus even voor de duidelijkheid:

 

Je paard wil je nog steeds niet domineren, beet nemen, uitproberen, 'respectloos' je ruimte in komen, of zich aanstellen.

 

Wat het bericht in de Telegraaf ook lijkt te beweren. Want dat zijn allemaal eigenschappen die zijn voorbehouden aan mensen. Helaas... 😶

 

Maar vergis je niet:

 

Paarden zijn niet gek. En ook niet dom. Ze zijn supergoed in paardendingen. Dat zijn ze al miljoenen jaren. 🤩🐴

 

[Het vervolg op deze blog lees je hier]

 

Hester Stasse, Very Important Horse - Expert in paarden- en mensengedrag

PS: Vertellen al je stalgenoten dat je paard je uitprobeert, zich aanstelt of dominant is? Dat kunnen paarden niet. Wil je graag ontdekken wat er WEL aan de hand is en betrouwbaar partnerschap op bouwen met je vierbenige maatje? App me (+31 6 8007 4489) of stuur een mail via het contactformulier.