Waarom wisselen paarden adem met elkaar uit?

Weetjes over paardengedrag: Adem uitwisselen

Als twee paarden elkaar ontmoeten, of ze elkaar nou kennen of niet, zullen ze altijd eerst met hun neuzen naar elkaar toe gaan, waarna ze elkaars adem opsnuiven. Afhankelijk van in hoeverre de paarden welkom zijn in elkaars persoonlijke ruimte zullen ze op een bepaalde manier op dat eerste contact reageren. Zo laten maatjes binnen een harem of groep via hun lichaamstaal blijken dat de ander welkom is, waarna ze elkaar gaan krauwen of simpelweg vlakbij elkaar gaan staan of liggen. Een hengst zal een hengstige merrie eerst neus-aan-neus benaderen. De merrie zal vervolgens duidelijk aan de hengst laten merken of ze klaar voor hem is of niet.

Bij een vreemd paard volgt er na het adem uitwisselen meestal een soort van krachtmeting die volgens een vaststaand patroon verloopt. (Dreigen met) bijten, (dreigen met) trappen met de voor- of achterbenen en veel gesnuif en hoog gegil maken daar onderdeel van uit, vaak afgewisseld met nieuwe snuffelsessies. Hierbij kunnen ze niet alleen aan elkaars neus, maar ook aan de hals, schoft, flank, genitaliën, anus en/of staart ruiken. De uitkomst van zo’n geritualiseerde krachtmeting is ofwel dat de een de ander wegjaagt, ofwel dat ze elkaar negeren en gepaste afstand houden, ofwel dat ze elkaar in elkaars nabijheid accepteren. Ontmoeten twee hengsten elkaar en staan er merries op het spel, dan kan de ontmoeting ontaarden in een gevecht, soms zelfs op leven en dood.

Maar waarom zijn paarden nou zo bezig met elkaars adem?

Onderzoekers van paardengedrag speculeren dat er in de adem mogelijk informatie te ruiken is over familiebanden of status. Als dit inderdaad zo is, dan ruikt een paard dus of het andere paard familie van hem is en wat zijn of haar positie binnen de groep is. Helaas heb ik geen wetenschappelijke onderzoeken kunnen vinden die hier duidelijkheid over konden verschaffen. Wel heeft men bewijs gevonden dat paarden via de mest van een ander paard diens geslacht kunnen bepalen en tot welke sociale groep hij of zij behoort. Het zou dus best kunnen dat hetzelfde geldt voor de adem.

Zelf adem uitwisselen met je paard

Je zal zelf vast hebben gemerkt dat veel paarden ook graag mensen besnuffelen en dan vooral je gezicht. Als kind las ik dat de Native Americans in de neusgaten van pas gevangen mustangs ademden om ze te temmen en die informatie is altijd in mijn achterhoofd blijven hangen. Nou gok ik dat de Indianen wel iets meer training deden dan dat, maar ik heb gemerkt dat paarden het bijzonder interessant vinden als je zachtjes uitademt in hun neusgaten. Ze blijven dan vaak een tijdje aan je gezicht snuffelen, mogelijk op zoek naar dezelfde informatie als bij paarden onderling. Misschien interessant om zelf eens uit te proberen om adem uit te wisselen met jouw vierbenige maatje. Zorg er daarbij voor dat je voor de veiligheid niet voor je paard gaat staan, maar naast zijn hoofd en/of achter een hek of staldeur. Stel dat hij of zij jouw adem aanstootgevend zou vinden en uit zou slaan met zijn of haar voorbeen, dan is het risico dat je geraakt wordt in ieder geval minder groot. Overigens heb ik zo'n heftige reactie zelf nog niet meegemaakt, maar ik hoorde van andere paardenmensen dat die daar wel ervaring mee hadden, dus wees voorzichtig.

Verder denk ik dat je jezelf mogelijk populairder maakt bij je paard als je, net als hij, een vegetariër bent dan als je vlees eet. Dus misschien even wachten met dit experiment tot je “dagje zonder”. De adem van een carnivoor schijnt namelijk anders te ruiken van die van een herbivoor en paarden zijn van nature uiteraard geen grote fan van roofdieren, alhoewel ze er ondertussen bij ons aan gewend zouden kunnen zijn.

Heb jij weleens adem uitgewisseld met je paard? Ik hoor graag wat jouw ervaringen zijn!

Hester Stasse, Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Ben jij op zoek naar meer manieren om een hechtere band te krijgen met je paard? Daar help ik je graag bij! Stuur me een berichtje via het formulier , dan bellen we er binnenkort even vrijblijvend over.