"Ik heb mijn paard alle hoeken van de bak laten zien!"

Die uitspraak hoorde ik een amazone een tijdje terug doen tegen haar stalgenoten. [Nou kreeg ik als beelddenker in eerste instantie een grappig plaatje in mijn hoofd waarbij de amazone haar paard naar de rechterhoek leidde, naar de hoek wees en zei “Kijk, Rambo, hier is de rechterhoek,” waarna ze naar de linkerhoek ging en dat herhaalde. De realiteit zal echter minder lachwekkend zijn geweest...]

"Hem even laten zien wie de baas is!"

Het paard van de amazone had gebokt. En zij was er bijna af gevallen. “Echt, ik lag er zowat naast," hoorde ik haar verdergaan, "dus heb ik hem eens even laten zien wie de baas is!” Hm. Ik weet zeker dat haar paard dat laatste ietsje anders zag. Net zoals de merrie wiens eigenaresse haar “voor straf” een week in haar box had laten staan. Of de pony die op de voet van haar eigenaar was gaan staan, waarna die eigenaar haar een paar trappen tegen haar benen gaf toen hij eindelijk zijn voet bevrijd had. Of het springpaard dat weigerde voor een hindernis en zijn ruiter daarbij had afgeworpen, die na het opstijgen zijn paard een keiharde klap met zijn zweep gaf.

Allemaal voorbeelden van straffen waarvan ik voor 100% zeker weet dat het paard ze niet heeft gesnapt. En allemaal voorbeelden van - sorry dat ik het zeg, maar het is gewoon zo:

Dierenmishandeling

Vond je het schokkend om dat woord te lezen? Misschien omdat je jezelf herkent in een van de situaties? Wat je in het verleden hebt gedaan kan je helaas niet meer veranderen, maar hoe je in de toekomst reageert wel , dus lees vooral even door.

Paarden zijn geen mensen

Ja, open deur natuurlijk dat paarden geen mensen zijn; dat weet ik. Maar toch behandelden bovenstaande mensen hun paard alsof hij een mens was. Alsof hij hetzelfde denkvermogen had als zij. Ze gingen er vanuit dat paarden oorzaak en gevolg op dezelfde manier kunnen koppelen als mensen. Dat hun paard begreep dat die straf te maken had met hoe hij zich had gedragen. Soms zeiden ze het er voor de zekerheid nog even bij: "Dat was heel stout, Rambo, bokken mag niet!" Alleen...

Paarden snappen het verband tussen hun gedrag en jouw reactie niet als er teveel tijd tussen heeft gezeten

Een paard leert alleen van zijn gedrag als het gevolg daarvan - in dit geval die straf - binnen 1 tot 2 seconden merkbaar is. Wacht je langer dan die 1 tot 2 seconden voordat je je paard door de hele bak jaagt, een trap geeft of een mep met de zweep, dan heeft je paard geen idee waarom je dat doet. Om het maar helemaal niet te hebben over de merrie die voor straf de hele week niet naar buiten mocht.

Wat je paard wel kan leren van een verkeerd getimede straf

Als jouw timing niet klopt leert je paard helemaal niets van je straf, terwijl dat wel de bedoeling was, lijkt mij. Je wilde tenslotte dat hij dat vervelende gedrag zou afleren, alleen is de kans dat dat gebeurt met een verkeerde timing nihil. Nou ja, het kan zijn dat je paard er wel IETS van leert, maar niet dat wat jij in gedachten had. Hij kan je namelijk gaan zien als een onbetrouwbare persoon die - in zijn ogen - zomaar vanuit het niets een klap of een trap kan geven. Zeker als je vaker zo reageert. Of als hij gigantisch is geschrokken van je reactie. Of als het echt pijn deed. Daardoor kan het zelfs zo zijn dat je paard juist meer gedrag gaat vertonen waar jij niet blij van wordt. Dat wil je toch voorkomen?

Straffen is een verlies-verlies-situatie

Sta dus de volgende keer dat je overweegt om je paard te straffen eens stil bij wat je met die straf wilt bereiken. En of je nog op tijd bent. En of er misschien niet een lichamelijk of ander probleem achter het gedrag van je paard zit, want de meeste paarden gaan bijvoorbeeld niet voor niets bokken onder het zadel. Daarbij is ook een juist getimede straf voor een paard vaak verwarrend. Je vertelt hem op dat moment enkel welk gedrag je NIET wilt zien, maar niet wat je WEL wilt zien. Dus moet hij vaak maar gokken wat dat is. En dat kan voor extra spanning zorgen, waardoor het risico dat hij gedrag laat zien wat je niet wil zelfs groter wordt. Een verlies-verlies-situatie met andere woorden.

Simpele check of het werkt

Overigens kan je achteraf simpel checken of je straf (maar ook je beloning) überhaupt effect heeft gehad. Is je paard het ongewenste gedrag minder gaan vertonen nadat je hem gestraft had? Zo niet, of is het juist erger geworden, dan heeft hij het duidelijk niet gesnapt. Het kan zelfs zo zijn dat hij dat wat jij als straf dacht in te zetten juist als beloning zag. Verandert het gedrag van je paard niet, of gaat het van kwaad tot erger, dan zou ik je aanraden om eens na te denken over hoe je je paard kunt duidelijk maken welk gedrag je WEL van hem verwacht. Er zijn namelijk veel fijnere manieren om hem iets te leren dan door hem te straffen voor wat hij fout doet. Ennuh… ik help je graag om een oplossing te vinden, dus neem vooral contact op als je het zelf even niet meer weet.

Veel succes en vooral plezier met je paard!

Hester Stasse, Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Ik ben absoluut niet Roomser dan de paus. Ook ik heb mijn frustratie weleens afgereageerd op het paard waar ik op reed of mee werkte. Maar toen ik me even later realiseerde wat ik had gedaan en helemaal toen ik meer te weten kwam over hoe paarden leren, schaamde ik me kapot. :-(

PPS: Wil jij je paard op een fijne manier ander gedrag aanleren? Zeker weten dat zowel je commando als je timing klopt? Ik kom je graag helpen om jullie communicatie helderder te maken. Stuur me een bericht over waar jij op dit moment tegenaanloopt met je paard, dan bellen we erover.

NB: Het paard op de foto heeft niets met dit verhaal te maken.