Blogs en Artikelen

Hartstikke leuk dat je meer wilt weten over paardengedrag en hoe je je trainingen leuker kunt maken voor jezelf en je paard! Kijk even in de Index om snel informatie te vinden over het onderwerp waar jij naar op zoek bent.

Hartelijke groet,

Hester Stasse, Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Gemiddeld 1 keer per week (tenzij ik iets belangrijks te melden heb) inspiratie voor jou en je Very Important Horse(s) in je inbox? Laat je naam en mailadres achter via deze link.


Als je paard gespannen wordt van jouw spanning

Jij ziet beren op jullie weg; je paard denkt dat je echte beren hebt gezien



Er is een groot verschil tussen hoe paarden en mensen denken. Wij denken vooruit en gaan alvast na wat er mis zou kunnen gaan, welk effect dat zou hebben en hoe we het zouden kunnen voorkomen of oplossen. Paarden leven daarentegen, net als andere dieren, in het hier en nu. Ze reageren op de situatie waar ze in zitten en niet op wat er zou kunnen gebeuren. Dat verschil in denken zorgt ervoor dat er regelmatig dingen misgaan in de communicatie tussen mensen en paarden.


Een praktijkvoorbeeld

Veel amazones en ruiters zijn weleens op wedstrijd geweest, of doen dat nog steeds regelmatig. Deze situatie gaat bij veel mensen gepaard met behoorlijk wat spannende momenten. Zo kan je…

  • Gestrest zijn of je wel op tijd op je wedstrijd zal aankomen;
  • Een beetje angstig zijn of je paard vandaag omhoog zal komen of zich los zal rukken als je hem vanuit de stal of wei naar de poetsplaats leidt;
  • Je bezorgd voelen of hij wel rustig zal blijven staan tijdens het poetsen en invlechten;
  • Extra alert zijn om te voorkomen dat je wedstrijdkleren vuil worden;
  • Gespannen zijn omdat je paard naast de klep van de trailer zou kunnen stappen en zich daarbij zou kunnen verwonden;
  • In de rats zitten over de vraag of hij tijdens de rit in paniek zal raken en de trailer daarbij afbreekt;
  • Nerveus zijn voor je proef;
  • Zenuwachtig zijn of je paard tijdens je proef zal schrikken van een paraplu, plantenbak of vlag;
  • Je continu afvragen of je nog weet wat je moet doen en dat wat je moet doen goed zal doen;
  • Je benauwd voelen of hij na de wedstrijd wel de trailer in zal gaan om naar huis te gaan, of dat je hem een nachtje zal moeten laten staan;
  • Huiverig zijn dat iemand anders je komt "helpen" en het laadprobleem nog erger wordt;
  • Of bang zijn voor wat anderen van je denken als je hem niet eens zelf in de trailer kunt zetten.

Al deze voorbeelden hebben een ding gemeen; ze draaien om dingen die zouden kunnen gebeuren . Je zit dus scenario’s te bedenken voor situaties waarvan het allesbehalve zeker is dat ze zullen voorkomen.


En dat is waar het fout gaat in de communicatie tussen jou en je paard.


Waar is het gevaar?

Paarden zijn als prooi- en vluchtdieren continu beducht op gevaar. Alleen gaat het bij hun om gevaar dat je kunt waarnemen met je zintuigen, ofwel dingen die verdacht eruitzien, klinken, ruiken, smaken of voelen. Waar jij dus de spreekwoordelijke beren op jullie weg ziet, gaat je paard uit van echte beren. En omdat paarden van nature de hele tijd letten op de spierspanning en ademhaling van de dieren en mensen om hun heen, zullen ze gegarandeerd jouw spanning zien. In veel gevallen zullen ze het eerst op een lopen (proberen te) zetten en dan pas nagaan of dat wel nodig was. In de natuur kan te laat vluchten tenslotte het verschil betekenen tussen wel of niet opgegeten worden door een roofdier.


Tussen je oren

Dat jouw spanning wordt veroorzaakt door iets wat zich tussen je oren afspeelt, snappen paarden niet. Als jij die - voor hun - enge trailer in probeert te gaan met de bibbers in je lijf omdat je een keer een nare ervaring hebt gehad of bang bent dat dat nu gaat gebeuren, waarom zou hij dan met je meelopen? In zijn gedachten moet er iets in die trailer zijn waardoor jij je niet helemaal op je gemak voelt. En als jij het al niet vertrouwt, waarom zou hij dat dan wel doen? Dus blijft je paard op of voor de klep staan, of vliegt hij zo snel mogelijk de trailer uit nadat hij toch braaf met je mee is gelopen.


Klopt je lichaamstaal wel?

Nou ben ik zelf geen groot voorstander van “je paard laten zien wie de leider is”. Ik zie regelmatig mensen die zichzelf helemaal opblazen “om hun paard wel eventjes op de trailer te zetten”. Soms lukt dat, maar vaak ook niet. Als jij je namelijk geen leider voelt, dan gebeurt er iets geks met je lichaamstaal wat je paard sowieso ziet. Die lichaamstaal klopt namelijk niet. “Incongruentie” heet dat, ofwel je gedrag en je gedachten passen niet bij elkaar.

Het is net als bij mensen die zich stoerder of deskundiger voordoen dan ze zijn, daar krijg je ook een onbestemd gevoel bij. Helemaal je vinger erop leggen wat er mis is kan je daarbij niet eens altijd, maar dat er iets niet helemaal in de haak is voel je wel degelijk aan. Een aantal mensen reageert hierop door redenen te zoeken dat de persoon toch authentiek zou moeten zijn - vaak in de woorden die zij/hij spreekt, of in de positie die zij/hij heeft. Want zoiets doe je niet. Toch? Andere mensen - en paarden - proberen zo iemand uit de weg te gaan of te negeren.


Congruent zijn en ontspannen

Met andere woorden, het onderdrukken van je angst of je anders proberen voor te doen dan je bent, is geen goed plan. Wat je beter kunt doen is kijken of je je gedachten tijdelijk kunt parkeren, zoals ik in mijn blog “Dit is een parkeerplaats!” heb beschreven. Lukt dat niet, dan kun je het beste erkennen wat je voelt of denkt en vervolgens bewust ontspanning zoeken. Dan vindt je paard het namelijk een stuk minder spannend om met je mee de trailer in te lopen.

Wat ik doe op zulke momenten is de belangrijkste spanningsknooppunten in mijn lichaam nagaan om te kijken of die ontspannen zijn. Is dat niet het geval, dan ontspan ik ze actief. Je kunt jezelf daarbij aanleren om bijvoorbeeld altijd van boven naar onder te gaan, dus:

  • Ben ik aan het staren?
  • Klem ik mijn kaken op elkaar?
  • Zitten mijn schouders bijna tegen mijn oren?
  • Heb ik mijn armen opgetrokken?
  • Knijp ik mijn handen tot vuisten?
  • Zit mijn ademhaling in mijn borst en/of houd ik hem vast?
  • Zitten mijn billen tegen elkaar geknepen?
  • Klem ik mijn benen aan (als je op je paard zit)?
  • Heb ik mijn knieën op slot gezet (als je naast je paard staat)?
  • Krom ik mijn tenen in mijn schoenen?


Een goed moment om dit lijstje - wat je overigens hier gratis kunt downloaden - na te gaan is als je je paard even stilzet. Ik heb mezelf aangeleerd om dan direct uit te ademen en alle ledematen die ik (teveel) aangespannen heb los te maken. Op zo'n moment laat ik mezelf als een plumpudding in elkaar zakken als het ware. Verder praat ik tegen het paard. Niet zozeer omdat hij me zou moeten verstaan, want commando’s geef ik niet op dat moment. Ook niet omdat mijn stemgeluid een kalmerende werking zou hebben, want uit onderzoek is gebleken dat dit niet zo is [kom ik binnenkort op terug]. Wel omdat ik op die manier simpelweg gedwongen ben om te blijven ademen. Om die reden werkt een liedje zingen dus ook.


Wel trainen natuurlijk!

Overigens is het uiteraard niet zo dat als je paard een slechte ervaring heeft gehad met de trailer, of nog nooit in een trailer gestaan heeft, je dat probleem oplost door enkel en alleen congruent te zijn en ontspanning te zoeken. Net als dat je moet trainen om Z dressuur of springen te bereiken of om een reining-proef te rijden, moet je trainen om je paard zonder spanning de trailer in te laten lopen. Begin daar dus het liefst een paar maanden voordat je voor het eerst op wedstrijd wil mee en roep professionele hulp in als het jou na een of twee weken oefenen niet lukt. Wacht je langer, dan kan je met twee problemen te maken krijgen: er is te weinig tijd over om te trainen (vergeet niet dat goede trainers vaak een volle agenda hebben), of je hebt je paard per ongeluk gedrag aangeleerd waardoor je nog verder van huis bent (en helaas dus niet met de trailer).


Heel veel succes, maar vooral ook plezier met je trainingen! [Want zolang je plezier hebt met je paard, wordt alles een stuk makkelijker.]


Hester Stasse, Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Vermoed jij dat je vaak gespannen bent in de omgang met je paard, maar merk je het zelf niet altijd? Ik heb ondertussen al heel wat vrouwen en mannen geholpen om meer ontspanning en plezier te vinden samen met hun geliefde viervoeter. Ook jou ondersteun ik daar graag bij! Dat doe ik onder andere via een 10 weken durend programma, dat deels bij jou op stal is en deels op afstand. Nieuwsgierig geworden? Kijk even hier.


Op de hoogte blijven van mijn blogs en artikelen?

Laat dan je naam en mailadres achter via deze link .