Luchtzuigen en Kribbebijten-3

Deel 3: Over de mythes rond luchtzuigen, welke nadelige gevolgen paarden ervan kunnen krijgen en welke oplossingen wel werken

Er zijn stallen waar luchtzuigers en kribbebijters worden geweigerd omdat mensen denken dat dit gedrag besmettelijk is. Terecht of onterecht? In dit derde en laatste deel van deze Gedragsspecial over Kribbebijten en Luchtzuigen lees je alles over de mythes rond luchtzuigen, welke nadelige gevolgen paarden ervan kunnen krijgen en welke oplossingen wel werken.

Mythes rond luchtzuigen

Helaas bestaan er nogal wat hardnekkige misverstanden over stereotypieën in het algemeen en luchtzuigen in het bijzonder. Zo zijn er nog steeds mensen die geloven dat stalondeugden besmettelijk zijn. Wetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat paarden andere paarden niet kunnen imiteren. Ze gaan dus niet luchtzuigen omdat een ander paard dat doet. Dat er meerdere paarden in dezelfde stal luchtzuigen hangt samen met het feit dat ze onder dezelfde omstandigheden worden gehouden en/of getraind, waardoor ze stress krijgen en om een uitlaatklep voor die stress te vinden beginnen met luchtzuigen.

Een andere mythe is dat bij luchtzuigers lucht in de maag komt en dat ze daardoor magerder zijn en/of vaker koliek hebben. Wetenschappers hebben dit onderzocht en uit hun onderzoek bleek dat er slechts een minieme hoeveelheid in de maag komt. Dat is zo weinig dat de lucht in de maag deze effecten niet kan veroorzaken. De rest van de lucht die het paard naar binnen zuigt komt gewoon terug naar buiten als hij het hik/boer-geluid maakt. Dat deze paarden vaker problemen hebben met hun maag-darmstelsel hangt dus samen met de oorzaken waardoor ze zijn gaan luchtzuigen, ofwel stress of pijn.

Nadelige gevolgen van luchtzuigen en oplossingen daarvoor

Bij paarden die kribbebijten in combinatie met luchtzuigen zie je dat de boventanden afgesleten zijn als ze zich op harde oppervlakken vastbijten. De overmatige slijtage aan het gebit kan je tegengaan door een luchtzuigpunt aan te bieden waarop zijn tanden zo min mogelijk slijten. Een houten weidepaaltje kan een goede optie zijn. Staat je paard een deel van de dag op stal, bekleed de stalen randen waar je paard zich aan vastgrijpt (boxrand, spijlen, voerbak, waterbak) dan met een zacht materiaal zoals rubber, eventueel met strotouwtjes eromheen als extra versteviging.

Verder zie je dat ze een onderhals krijgen van de zuigbeweging die ze maken. Bij luchtzuigers die niets vastgrijpen om de beweging uit te voeren is dat helaas niet tegen te gaan, voor zover ik weet. Doet je paard ook aan kribbebijten, dan is het slim om de voerbak te vervangen door een rubber emmer en die lager op te hangen dan de voerbak normaal hangt. Op die manier traint je paard juist zijn (boven)halsspier tijdens het luchtzuigen.

Oplossingen om luchtzuigen te verminderen

Liever geen luchtzuigband

Gelukkig weten steeds meer paardeneigenaren dat een luchtzuigband geen goede oplossing is. Zo’n band lijkt ervoor te zorgen dat het paard minder vaak gaat zuigen, maar is enkel symptoombestrijding omdat hij de oorzaak van het gedrag niet aanpakt. Het paard kan de beweging moeilijker uitvoeren, alhoewel heel wat paarden het nog steeds doen ondanks de band. Kan je nagaan hoe groot hun behoefte is om het wel te kunnen doen! Er zijn paarden die daardoor een beschadiging aan hun strottenhoofd oplopen en/of wonden op de plek van de band.

Uit onderzoek is zelfs gebleken dat het paard zich niet eens beter voelt als hij niet kan luchtzuigen. Er komen namelijk stressreducerende stoffen vrij in het paard als hij luchtzuigt en dus wordt hij beloond voor het uitvoeren van het gedrag. Het helpt hem dus eigenlijk om te kalmeren in een situatie die hij als stressvol ervaart. Vandaar dat je er beter voor kunt zorgen dat je paard “veilig” kan luchtzuigen door hem geen band om te doen en hem een plek te geven waar hij zijn tanden op kan vastzetten om te zuigen.

Als je je paard verhindert om lucht te zuigen, doe je eigenlijk hetzelfde als wanneer je de handen van een roker op zijn rug bindt. Een roker zal echt stress krijgen als hij lange tijd geen trekje kan nemen. En als je zijn handen losmaakt weet hij niet hoe gauw hij naar een sigaret moet grijpen. Kijk maar naar mensen die na een intercontinentale vlucht eindelijk weer kunnen roken. Datzelfde zie je bij paarden die bijvoorbeeld tijdens het trainen een tijd niet hebben kunnen luchtzuigen: ze gaan het daarna korte tijd extra vaak doen.

Huisvesting die voldoet aan natuurlijke behoeften

Wat wel enorm kan helpen is je paard naar een plek verhuizen die beter tegemoet komt aan zijn natuurlijke behoeften. Of - als je paard aan huis staat - om het stalmanagement te veranderen. Door te zorgen dat je paard met andere paarden in een groep staat, (het liefst) 24 uur per dag vrij rond kan lopen en kan kiezen of hij buiten of binnen wil zijn, en continu toegang heeft tot (energie-arm) ruwvoer zie je vaak een enorme verbetering. Bij sommige paarden zal je het helaas te laat zijn, zoals wanneer ze in Fase 3 zitten, maar in de meeste gevallen zullen ze wel minder gaan luchtzuigen. Bij paarden die in Fase 1 of 2 zitten kan het zelfs helemaal stoppen.

Medicijnen en natuurlijke supplementen

Weet je dat je paard maagzweren heeft of merk je dat hij enorm gevoelig is voor stress, dan kan je hem ondersteunen met medicijnen en/of natuurlijke supplementen. Wat het beste werkt hangt van je paard af en is dus een kwestie van uitproberen in overleg met een dierenarts en een specialist op het gebied van supplementen.

Brok/muesli na ruwvoer

Een andere simpele manier om het aantal keren dat je paard een hapje lucht neemt te reduceren is door hem eerst hooi en dan pas brok of muesli te voeren. Op die manier maakt het paard al speeksel aan, wat de impact van het krachtvoer op de zuurgraad van de maag ( zie Deel 2 ) kleiner maakt. Verder helpt het om hem meerdere keren per dag kleinere hoeveelheden brok of muesli te geven in plaats van een grote hoeveelheid in een keer. Overigens blijven de meeste paarden het gezondste door suiker- en/of zetmeelrijke brokken of muesli te vervangen door suikervrije vitaminebrokjes. Daarnaast is het verstandig om hooi of voordroog te voeren in plaats van kuil, omdat kuil te zuur is.

Dit was het laatste deel van de driedelige Gedragsspecial over Luchtzuigen en Kribbebijten. Mocht je vragen of opmerkingen hebben over dit onderwerp, dan help ik je daar graag mee .

Hester Stasse, Very Important Horse

PS: Het paard op de foto heb je al zien langskomen in Deel 1 . Hij zit in Fase 3 van de luchtzuigstereotypie en is met dit gedrag op een andere plek begonnen dan waar hij nu staat: in een groep in een enorme paddock paradise met onbeperkte toegang tot ruwvoer - met andere woorden, onder ideale omstandigheden.

PPS: Heb je de vorige twee delen gemist? Hier vind je deel 1 en deel 2 .

PPPS: Meer weten over de natuurlijke behoeften die alle paarden hebben? Hierover vertel ik meer in mijn online masterclass "Kruip in de Huid van je Paard". Hier vind je daar meer informatie over en de inschrijflink.