Neem een time-out voor jezelf en je paard als je in je hoofd schiet

Als je nogal makkelijk in je hoofd schiet, zoals ik het noem, op het moment dat je paard iets onverwachts doet dan is een time-out nemen een must. En dan bedoel ik in dit geval niet alleen voor je paard, maar vooral voor jouzelf. Onder "in je hoofd schieten" versta ik overigens dat je heel hard gaat nadenken over wat er net is gebeurd, wat er in het verleden is misgegaan en wat er nog allemaal voor vervelends kan gaan gebeuren.

 

Rampscenario's

De creatievelingen onder ons weten daarbij de meest heftige rampscenario's in hun hoofd af te spelen die meestal eindigen met zowel een dood paard als een dood mens. En zo niet, dan in ieder geval met gillende sirenes naar de (dieren)arts. Het vervelende is dat als je in je hoofd schiet, je je vaak minder bewust bent van wat er om je heen gebeurt. In het ergste geval raak je zo verstrikt in je gedachten, dat je geen enkele actie meer onderneemt, en/of dat je blijft hangen in de emotie.

En dat is precies waar het mis kan gaan met je paard.

 

Zonder het te willen je paard wegjagen

Die verstarring in je hoofd vertaalt zich namelijk 1-op-1 naar je lijf. En je weet ten eerste dat je paard dat sowieso ziet - daar is hij nou eenmaal op "geprogrammeerd" - en ten tweede weet je hoe je paard jouw gespannen lichaamshouding interpreteert, namelijk dat jij iets gevaarlijks moet hebben gezien en dat hij zich daarom ook klaar moet maken om te vluchten. Dat is niet handig als jij op dat moment nog verzonken bent in die rampscenario's. Want of je nou als versteend staat te kijken hoe je paard steeds meer spanning opbouwt, of dat je in de emotie blijft hangen en je irritatie of frustratie verbaal of lichamelijk afreageert op je paard, het resultaat is hetzelfde:

hij wil nog minder graag bij jou in de buurt blijven.

 

Onverwachte reactie

Ik maakte dit recent mee bij een klant toen haar paard haar tijdens het grondwerk plotseling beet. Nou ja, helemaal onverwachts was het achteraf gezien eigenlijk niet, want hij liep al een paar rondjes onrustig met haar mee en zijn lippen waren steeds vaker in de buurt van haar lichaam te vinden. Omdat we juist een ietwat gespannen situatie wilden opzoeken vanwege de puntjes waar ze bij zichzelf tegenaan liep, was die reactie stiekem ideaal en konden we er direct mee aan de slag.

 

Neem een time-out

Op zo'n moment is het een goed idee om een time-out te nemen: stil gaan staan naast je paard met een slappe lijn. Door die onverwachte knauw schoot de klant zowel in haar hoofd als in de emotie en daar wilden we een oplossing voor vinden. Stap 1 is dan om ruimte te maken om te ontspannen voor paard en mens. Het paard van de klant zocht toenadering toen ze vlakbij hem bleef staan - iets dat veel paarden gewend zijn om te doen, want als we in hun ruimte staan, “moeten” we tenslotte meestal iets van ze - en die ongewenste toenadering zorgde voor extra spanning.

Blijf je dan te dichtbij je paard staan, dan is de kans groot dat hij zijn tanden in je mouw zet, of een aanval op je zakken uitvoert. Zet hem zo nodig met een zo neutraal mogelijke energie terug op de plek waar hij stond. En herhaal, herhaal, herhaal dat totdat hij daar blijft staan.

 

Creeer fysieke ruimte

Met de extra ruimte die we zo creeerden konden we even rustig kijken naar wat er in haar lichaam gebeurde, ofwel Stap 2. We vonden opgetrokken schouders, borstademhaling en aangeklemde billen - ofwel bekende punten uit het rijtje van de spanningschecklist. Zodra ze die delen van haar lichaam bewust ontspande, zag je haar paard ook iets rustiger worden. Mooi!

 

Creeer ruimte in je hoofd

Verder zorgde de onverwachte reactie van haar paard voor een heleboel verkeer in haar hoofd: "Gaat hij weer bijten?" "Waarom kan hij niet gewoon rustig blijven staan?" "Ik heb hem dat nog niet goed geleerd, dus ben ik tekort geschoten." "Wat een afgang; wat zal ze over mij denken?" "Dit krijg ik nooit opgelost." etc. etc. Luister zonder jezelf te veroordelen naar het spitsuur in je hoofd en laat al die gedachten, samen met de spanning die ze oproepen, via je voeten de grond in stromen. Dit is stap 3.

 

Wat was de aanleiding?

In Stap 4 stonden we stil bij het gedrag van het paard - waar was dat vandaan gekomen? Hij deed het tenslotte niet om haar te pesten, maar om haar te vertellen dat er in zijn ogen iets niet in de haak was: in zijn lijf, in de omgeving, in haar lijf, of dat wat ze van hem vroeg.

Toen we hier samen over brainstormden, ontdekten we dat er verschillende dingen waren die mogelijk een rol speelden bij zijn onrustige gedrag en het bijten. Ten eerste was ik er natuurlijk bij en dat kan zowel bij paard als mens zorgen voor een zekere spanning, vooral als de eigenaar zich zo goed mogelijk wil presenteren. Dan was er het feit dat de paarden normaalgesproken ‘s ochtends de wei op gingen. Alleen was ik er nu en gold hun gebruikelijke schema plotseling niet meer. Dit kan voor paarden behoorlijk wat stress opleveren.

Terwijl wij grondwerk deden, liep het weidemaatje van het paard dan ook om ons heen te rennen. Ook dat had waarschijnlijk invloed op hoe het paard waar ze mee trainde zich voelde. Verder was het een paard dat graag mentaal uitgedaagd werd en blij werd van afwisseling in de training - mogelijk hadden we hem daar te weinig van aangeboden. Spanning kan zich bij een paard uiten in zowel onrustig gedrag als in bijten. Maar alle factoren die een rol konden spelen bij het gedrag, waren gelukkig ook allemaal factoren waar we op dat moment of bij een volgende training iets aan konden doen. En dat gaf rust.

 

Positief afsluiten

Hierna bedachten we in Stap 5 wat we konden doen om de training positief af te sluiten. Laat je creativiteit daarbij de vrije loop op basis van deze voorbeelden: de oefening even iets makkelijker maken en daarna kijken of de volgende stap mogelijk is, meer afwisseling aanbieden tussen serieus trainen en spelen binnen de oefening, vaker pauze nemen, de oefening afbreken en iets anders doen wat je paard en jij wel met 2 hoeven/vingers in jullie neus kunnen, of gewoon lekker een rondje grazen of brokjes zoeken. In dit geval kozen we om de kans op succes te vergroten door de oefening even iets makkelijker te maken, wat meer afwisseling aanbieden tussen serieus trainen en spelen binnen de oefening, en hooguit een paar minuten door te gaan voordat de paarden alsnog naar de wei mochten.

 

Voorkom de vicieuze spanningscirkel

Neem je geen time-out als er iets onverwachts gebeurt tijdens je training, dan is het risico groot dat je samen met je paard in de vicieuze spanningscirkel terechtkomt. Het is heel menselijk om impulsief te reageren op het ongewenste gedrag van je paard en hem bijvoorbeeld een tik te geven, je touw in zijn gezicht te slingeren, of hem harder achteruit te zetten dan je normaalgesproken zou doen. En het is net zo menselijk om daar boos, teleurgesteld, geirriteerd of gefrustreerd van te worden, zodat je in je hoofd schiet en je gespannen raakt. Helemaal als er een instructeur naast je staat en je het gevoel hebt dat je afgaat. (Die instructeur vindt daar overigens helemaal niets van en weet zelf exact hoe zo'n situatie voelt, maar goed, ik weet tegelijkertijd dat zo'n gedachte niet eens in je opkomt op zo'n moment.)

Blijf je hangen in de emotie dan blijf je ook langer hangen in de spanning, waar je paard op reageert door zelf (nog meer) gespannen te raken, zich nog meer "misdraagt", waardoor jij nog gefrustreerder wordt, zodat je uiteindelijk onbewust hard wordt tegen je paard, waar hij uiteraard weer op reageert, en zo wordt het erger en erger.

En dan is een ding zeker: je kan jezelf 's avonds niet in de spiegel aankijken.

Doorbreek die vicieuze cirkel dus zo snel mogelijk door zo'n time-out te pakken als het niet goed gaat. Zorg eerst voor jezelf: creeer ruimte en ontspan - vergelijk het maar met als je in het vliegtuig eerst zelf een zuurstofmasker opdoet zodat je door kunt blijven ademen en daardoor anderen kunt helpen. Sta vervolgens even letterlijk stil bij wat er gebeurde en welke omstandigheden meespeelden. Zoek vervolgens naar hoe je het weer leuk/uitdagend/afwisselend kunt maken voor je paard en jou en ga vanaf dat punt verder met je training. Of zet je training op een ander tijdstip voort - dat kan een betere optie zijn als je het gevoel hebt dat je je emoties op dat moment niet kunt omdraaien.

 

Een paar waarschuwingen!

Let op-1:

Je zal je misschien de eerste paar keren niet bewust zijn van wat er gebeurde en pas achteraf beseffen dat je beter een time-out had kunnen nemen. Misschien dat je daardoor boos en teleurgesteld in jezelf bent, maar realiseer je dat je de situatie in ieder geval al beter begrijpt dan dat je helemaal geen idee hebt van wat er nou mis ging. Wees dus vooral mild voor jezelf: je bent aan het leren om anders met het gebeurde om te gaan. Door juist ook time-outs te nemen als het wel goed gaat, zal het steeds sneller bij je opkomen om een time-out te nemen als dat niet zo is. Zo leer je sneller en sneller te merken wat er gebeurt en kan je zo'n situatie over een tijdje wel stoppen.

 

Let op-2:

De vicieuze spanningscirkel ligt extra op de loer als je moe bent, niet lekker in je vel zit, haast hebt, ergens gespannen over bent, of iets onder de leden hebt.

 

Herkenbaar voor jou? Wat doe jij normaalgesproken op zo'n moment? Ik hoor het graag!

 

Hester Stasse, Very Important Horse - Betrouwbaar partnerschap met je paard en jezelf

PS: Ik help je graag om dit proces te versnellen door je bewust te maken van wat je doet tijdens een training waarin we een stapje zetten richting een spannende situatie. Daarbij vertel ik je wat ik zie gebeuren en wat je kunt doen om jezelf en daardoor ook je paard te helpen richting ontspanning. Stuur me een berichtje , dan maken we een belafspraak.

PPS: Zorgt jouw spanning of angst er ietsje te vaak voor dat je in je frustratie schiet? Merk je dat dit de relatie met je paard niet bepaald ten goede komt? Misschien is de Mindset-Boost voor Paardenmensen dan iets voor jou. Kijk even hier voor meer informatie en om je aan te melden.

Op de hoogte blijven van mijn blogs en artikelen?

Laat dan je naam en mailadres achter via deze link .