Very Important Horse

Paarden leren op dezelfde manier als mensen. Alleen maken we nogal eens de fout om de dingen die we vinden dat paarden moeten kunnen door onze menselijke bril te bekijken. Waardoor we die dingen niet anders kunnen zien dan simpel. Helaas kan dat voor een heleboel onnodige verwarring, frustratie en spanning zorgen. Vandaar dat ik ervoor pleit om je paard ook een stel zijwieltjes te gunnen als je hem iets nieuws wilt leren. Net als toen jij leerde fietsen.

Van driewieler naar tweewieler

Kan jij je nog herinneren hoe je hebt leren fietsen? Ik gok dat je net als ik op een driewieler bent begonnen zonder de trappers te gebruiken. Gewoon voetjes op de vloer en duwen maar. Toen leerde je hoe je zo’n voertuigje kon voortbewegen met je voeten van de vloer. Supergaaf dat je enkel maar die trappers zo snel mogelijk hoefde rond te draaien om keihard rond te sjezen! Vervolgens kreeg je een fietsje met grotere wielen en van die hele smalle banden. Hartstikke eng! Gelukkig hadden je ouders daar twee zijwieltjes aan laten zetten, zodat je niet omviel als je even uit balans raakte. En toen je steeds beter je evenwicht wist te houden, was het best wel even slikken toen die zijwieltjes eraf gingen. Zo fijn dat mams of paps in de buurt was om je even een duwtje in de rug te geven als je toch dreigde om te vallen.

Hoe lang fiets je al zonder zijwieltjes?

Ik gok dat je, tenzij je een probleem hebt met je evenwicht, ondertussen al jaren zonder zijwieltjes fietst. Zonder erbij na te denken. Zonder dat je ouders je staan toe te juichen als je zonder te vallen je route hebt afgelegd. En zonder dat je een cadeautje krijgt om te vieren hoe knap dat wel niet is. Misschien dat je je nauwelijks meer kunt herinneren welke kleine stapjes je zette in het proces om uiteindelijk zonder zijwieltjes te leren fietsen. En hoeveel er mis is gegaan. Hoe vaak je voeten tussen de trappers zijn geraakt, wat een gedoe het was om te leren hoeveel snelheid je moest maken om dat smalle apparaat al trappend overeind te houden, hoeveel keren je gevallen bent en hoe vaak je ouders je opgevangen hebben voordat je gewoon overal naartoe kon fietsen. Kan je nagaan hoeveel je geleerd hebt door te vallen en weer op te staan.

Houd dat eens in je achterhoofd als je paard iets nieuws moet leren.

En geef hem ook een stel zijwieltjes.

Op de een of andere manier vinden wij mensen namelijk dat paarden van alles maar gewoon in een keer moeten kunnen. Ook als ze het nooit eerder hebben gedaan, of een heftige ervaring hebben gehad waarbij het helemaal mis ging. Misschien komt dat doordat paarden zo’n stuk groter, zwaarder en sterker zijn dan wij, ook al zijn ze nog jong. En dat we niet altijd zien wat ze ons via hun lichaamstaal vertellen op het moment dat ze iets spannend, moeilijk of doodeng vinden. Waardoor we lijken te denken dat paarden groot en sterk genoeg zouden moeten zijn om iets dat in onze ogen zo simpel is gewoon te doen met twee hoeven in hun neus.

Daarbij maakt het niet uit of we de oplossing op de traditionele manier aanvliegen, of met behulp van beloningen, heb ik gemerkt. Want ons paard moet toch echt gewoon een halfuur rustig kunnen stilstaan op de poetsplaats terwijl je hem borstelt, wast, invlecht en zijn hoeven verzorgt. En hij moet ook zonder te aarzelen gewoon de trailer in lopen op vreemd terrein, als het stormt, en als er een fanfare achter de trailer langs marcheert. Gewoon.

Ja. Uiteindelijk moet hij dat kunnen. En uiteindelijk is dat heel gewoon voor hem. Tenminste, als we hem dat stapje voor stapje leren.

Anders ben je goed op weg om je paard op te zadelen met een probleem.

Vergelijk het maar met grand prix rijden, of een springparcours van 1.60 m foutloos afleggen, of een reiningproef perfect uitvoeren - dat kan je paard ook niet in een keer. “Ja maar, dat is toch niet te vergelijken met moeiteloos trailerladen of ontspannen op de poetsplaats staan?” krijg ik regelmatig te horen. Fout. Daar is het wel mee te vergelijken. Zeker voor een jong paard of een paard met een trauma. Je moet je training in net zulke kleine stapjes opbreken als wanneer je wedstrijden wilt gaan rijden met je paard. Net zoveel geduld hebben. En net zoveel tijd steken in het opbouwen van een stevige basis.

Doe je dat niet, dan loop je het risico dat je paard op zijn achterste beentjes gaat staan of zich compleet afsluit omdat hij niet begrijpt wat de bedoeling is, of het gewoon doodeng vindt. Daarbij help je je paard door zijwieltjes in te zetten. Zodat de stappen in het leerproces behapbaar worden en hij steun krijgt om de oplossing in de goede richting te zoeken. Net als toen wij leerden fietsen.

Die zijwieltjes verschillen uiteraard afhankelijk van wat je je paard wilt leren en welke leermethode je inzet. Om even het voorbeeld van de trailer erbij te pakken…

… als je je paard op de traditionele manier traint (R-), kan je de volgende zijwieltjes inzetten:

* Een rustig moment kiezen om te oefenen;

* De trailer langs een muur parkeren;

* Met een longeerlijn of hindernis de zijkant(en) blokkeren;

* Het voordeurtje open zetten;

* Het licht in de trailer aandoen;

* Het tussenschot uit je tweepaardstrailer verwijderen;

* De voorstang eruit halen (NOOIT in combinatie met een open voordeurtje!);

* Een trainingshalster gebruiken;

* Een lange lijn gebruiken in plaats van een kort leidtouw;

* Visuele druk van achteren gebruiken.

… als je je paard met (voer)beloningen traint (R+), gebruik je deels hele andere zijwieltjes:

* Een rustig moment kiezen om te oefenen;

* De trailer op een plek zetten waarvandaan je paard zijn maatjes kan zien;

* Elk stapje in de richting van de trailer belonen;

* Elke stap op de klep belonen;

* Elk pasje de trailer in belonen;

* Je paard de trailer zelf laten onderzoeken;

* Naar een kegel toe gaan in de trailer belonen;

* Een seconde stil blijven staan in de trailer belonen;

* Meerdere seconden stilstaan in de trailer belonen;

* (Ruw)voer eten in de trailer.

Zorg voor een stevige basis

Sowieso is het in beide gevallen een goed idee om van tevoren alle onderdelen van de trailer waar je paard moeite mee zou kunnen hebben droog te oefenen, zoals smalle doorgangen, lage doorgangen, hellende vlakken, andere ondergronden, donkere ruimtes, vast staan zonder hangen, alleen zijn, vreemde geluiden, vreemde geuren, reageren op druk of op een cue/commando etc. etc. Kan hij al die verschillende dingen in een keer? Super! Zo niet, dan heb je huiswerk voordat je überhaupt met de trailer aan de slag kan.

Het doel van zijwieltjes is om zonder te kunnen fietsen

“Ja maar, hij moet het toch gewoon met een normaal halster kunnen?” hoor ik soms na de eerste training. Of: "Ik wil niet voor eeuwig elk stapje moeten belonen, hoor.” Klopt. En dat is precies de reden dat je zijwieltjes inzet: om het je paard in het begin van de training even heel makkelijk te maken, zodat hij het zelfvertrouwen krijgt dat hij het kan en je die zijwieltjes over een tijdje niet meer nodig hebt. Net als jij vroeger. Het is dus een fase die voorbijgaat. Hoe snel dat is hangt van heel veel factoren af, waaronder welk karakter je paard heeft, hoe snel hij leert, wat voor ervaringen hij heeft en hoe stevig zijn basis is. En dus van hoe groot je je stappen maakt, want het principe “grote stappen snel thuis” werkt helaas niet bij paarden. Dus pas je tempo aan door goed te kijken wat je paard je vertelt via zijn lichaamstaal. Zie je spanning, dan was je stap te groot en kan je die beter opdelen in kleinere stapjes.

Dus… gun je paard die zijwieltjes. Geef hem de tijd en de ruimte om van zijn fouten te leren en zelfverzekerd te worden dat hij het kan, net als jij toen je leerde fietsen. Dan ben je die zijwieltjes sneller kwijt dan als je tien stappen overslaat en vindt dat hij het “gewoon” gelijk moet kunnen. Dat niet alleen; je krijgt nog een betere band met een blijer paard op de koop toe.

Hester Stasse, Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Hulp nodig om de juiste zijwieltjes te vinden voor jouw paard? Stuur me een berichtje , dan gaan we samen aan de slag.