Very Important Horse

Leonie mailde me dat haar 7-jarige merrie Bibi moeilijk uit de wei was te halen, gespannen raakte wanneer ze van andere paarden werd gescheiden, haar hoeven lastig liet uitkrabben, en bokte en steigerde bij de hoefsmid en de osteopaat. Kijk over mijn schouder mee hoe ik Leonie en Bibi heb geholpen om van het bezoek van de hoefsmid een feestje te maken.

 

Groen licht van de dierenarts

Als ik kennismaak met een nieuw paard en zijn eigenaar vraag ik altijd of het gedrag plotseling is ontstaan of geleidelijk. In het eerste geval is er bijna altijd sprake van een fysiek probleem en ga ik niet aan de slag met gedragstherapie of -training voordat het paard is onderzocht en zonodig behandeld. Ook als het gedrag langzaam is geëscaleerd vraag ik naar het medische verleden. Een paard vertoont tenslotte niet zomaar afwijkend gedrag; op een andere manier kan hij simpelweg niet duidelijk maken dat er iets niet klopt in of rond zijn lichaam. Andere aspecten die ik uitvraag zijn bijvoorbeeld de geschiedenis van het paard, stal- en weidemanagement, hoeveel kracht- en ruwvoer hij krijgt, harnachement en hoe het paard in andere situaties reageert.

 

Basis OK, wel verlatingsangst

Bij Bibi waren de meeste punten op het gebied van welzijn in orde. Na haar ervaringen met de osteopaat en de hoefsmid durfde Leonie een onderzoek door een dierenarts echter niet aan. En aangezien Bibi op het oog geen ernstige fysieke problemen had, besloot ik om eerst te werken aan haar stress als ze bij andere paarden vandaan moest. Verlatingsangst komt veel voor en draagt vaak bij aan spanning bij behandelingen van (medische) paardenprofessionals omdat de plekken waar die plaatsvinden veelal uit het zicht van andere paarden zijn.

 

Comfort zone uitbreiden

Leonie was erg gespannen rond Bibi doordat ze ooit door een ander paard in haar gezicht was getrapt. Liet Bibi het geringste teken van spanning zien - wat al gebeurde als we een paar meter van de wei vandaan kwamen - dan laaide Leonies angst op. Door ze in kleine stapjes steeds iets verder mee te nemen vanaf de weide - een proces dat bekend staat als “systematische desensitisatie” - wist ik zowel Bibi’s als Leonies comfort zone uit te breiden terwijl hun stressniveau laag bleef. Daarnaast leerde ik Leonie om haar eigen spanning op te merken en bewust los te laten. Hierdoor kon ze Bibi binnen een paar trainingen ontspannen bij haar maatjes vandaan leiden.

 

Maaien met de achterhoeven

Bibi’s hoeven moesten nodig bekapt worden, dus zijn we aan de slag gegaan met “voetje geven”. De voorhoeven waren geen probleem, maar haar achterhoeven zette ze zo snel mogelijk terug op de grond of tilde ze überhaupt niet op. Eventueel ging ze maaien om haar voet los te trekken. Vanwege haar traumatische ervaring liet Leonie de hoef gelijk los, waardoor Bibi leerde dat maaien DE manier was om met vier voeten op de grond te blijven staan. Precies het tegenovergestelde van wat we wilden.

 

Voetje geven voor een “snoepje”

Al gauw merkte ik dat de traditionele manier van druk/druk weg om een paard haar voetje te laten geven bij Bibi niet werkte. Veel paarden verplaatsen hun gewicht naar hun andere been als je zachtjes tegen hun schouder of heup duwt waardoor je de hoef makkelijk kunt optillen. Bibi niet; die ging steeds harder terugduwen en liet haar voet stevig op de grond staan. Vandaar dat ik clickertraining heb ingezet: als Bibi haar voet op commando steeds hoger en langer optilde, zie ik “yes!” en kreeg ze een hooibrokje. Dit zorgde ervoor dat de merrie binnen de kortste keren allevier haar hoeven moeiteloos gaf.

 

Aandacht afleiden

Voor veel paarden is het een uitdaging om langere tijd te moeten blijven staan zonder dat er iets van ze wordt gevraagd, zoals bij behandelingen vaak het geval is. Een rondje lopen om te ontspannen is dan een goede oplossing, maar niet alle (medische) paardenprofessionals hebben daar tijd en geduld voor. Ik heb daarom een concurrerende prikkel geïntroduceerd bij Bibi zodat ze haar aandacht ergens anders op kon vestigen dan op de persoon die haar voeten optilde. Zodra ze gespannen werd, nodigde ik haar uit om het target voor haar neus aan te raken en kreeg ze een hooibrokje.

 

De proef op de som

Toen de hoefsmid uiteindelijk weer langskwam stond de dierenarts stand-by om een lichte verdoving te kunnen geven in geval Bibi toch weer zou gaan bokken en steigeren. Dit bleek echter onnodig. Bibi was zo druk met het aanraken van het target en het incasseren van hooibrokjes dat de hoefsmid haar voor- en achterhoeven in alle rust kon bekappen. Hij heeft vervolgens wel honderd keer gezegd dat hij nauwelijks kon geloven dat ze hetzelfde paard was. Ook de osteopaat kon Bibi een paar weken later zonder enig probleem behandelen.

 

#blijpaard #blijmens! :-)

 

Hester Stasse, Paardengedragstherapeut, -Trainer en -Coach bij Very Important Horse - Betrouwbaar partnerschap met je paard en jezelf

PS: Is de behandeling van de hoefsmid, bekapper, dierenarts of paardentandarts ook bij jouw paard een uitdaging? Ik help jullie graag om er een feestje van te maken. Kijk even hier hoe ik te werk ga en welke investering in jou en je paard ik vraag voor mijn hulp.

PPS: Dit artikel verscheen oorspronkelijk in de VHierVoeter, het verenigingsblad van de VHiVer, ofwel de Veterinaire Hippische Vereniging van de Faculteit Diergeneeskunde van Universiteit Utrecht, in juni 2020.