Een klopje op de hals klopt niet altijd!

Toen ik klein was en voor het eerst een springwedstrijd zag op tv, deden de ruiters en amazones het al: hun paard op de hals kloppen als ze het parcours hadden afgelegd. Lachend en met beide handen als ze dat foutloos hadden gedaan, of wat minder enthousiast als er een balk was gevallen. Ook toen ik eindelijk naar de manege mocht om rijles te nemen, moesten we van de instructrice ons paard belonen door hem op de hals te kloppen als we een stuk hadden gedraafd, ingewikkelde figuren hadden gereden of hadden gegaloppeerd. Ik kan me dus niet anders herinneren dan dat het heel normaal was dat je je paard op de hals klopte als je hem duidelijk wilde maken dat je blij was met zijn gedrag.

Totdat ik erachter kwam dat die klopjes helemaal niet klopten!

Want in de natuur zie je paarden onderling elkaar nooit klopjes geven. Als zij willen laten blijken dat ze blij zijn met elkaars aanwezigheid, dan trakteren ze elkaar op een lekkere krauwbeurt met hun lippen en/of tanden. En als er een klap wordt uitgedeeld, dan is die niet vriendelijk bedoeld. Een jong paard moet dus leren dat jij er iets positiefs mee bedoelt en zal de eerste keren meestal terugdeinzen of schrikken als je het doet. Snappen ze het eenmaal, dan kan je het op zich wel gebruiken, alleen zou ik je afraden om in alle situaties klopjes te gebruiken om je paard te belonen.

Wanneer het zeker niet klopt

Regelmatig zie ik amazones en ruiters hun paard heel hard op de hals kloppen als ze net een spannende situatie hebben overwonnen. En natuurlijk snap ik helemaal dat ze op dat moment superblij zijn dat het goed is gegaan en hun paard dat willen laten blijken. Alleen gaat dat kloppen onbewust een stuk harder dan normaal omdat hun spanning tot ontlading komt. En daar kan je paard behoorlijk van schrikken. Dus als je je paard wilt helpen ontspannen omdat je bijvoorbeeld op buitenrit bent en nog een stuk verder moet richting huis, dan werkt dat enthousiaste kloppen eerder contraproductief.

Wetenschappelijk bewezen

Dat paarden eerder spanning opbouwen dan loslaten als je ze op de hals klopt, is zelfs wetenschappelijk bewezen. In het onderzoek "Physiological and Behavioral Responses of Horses to Wither Scratching and Patting the Neck When Under Saddle" keken gedragswetenschappers uit Australie en de Verenigde Staten naar het verschil in gedrag bij paarden die na het doorlopen van een obstakelparcours op hun hals geklopt werden, gekrauwd werden bij hun schoft of waar de amazone of ruiter helemaal niets deed. De resultaten waren heel duidelijk: bij het krauwen lieten paarden veel meer ontspannen en minder geagiteerd gedrag zien vergeleken bij halskloppen of nietsdoen.

Verder was het opmerkelijk dat de paarden bij het kloppen, maar ook bij het nietsdoen, juist vaker geagiteerd gedrag lieten zien. Daarnaast stapten ze vaker naar voren als ze op hun hals werden geklopt en sloegen ze meer met hun staart. Met andere woorden, ze vonden het kloppen zelfs duidelijk vervelend. Bij het nietsdoen gingen de paarden onrustig met hun hoofd omhoog en omlaag bewegen, mogelijk doordat ze geen enkel signaal kregen van de berijder. Het hele artikel dat ik over dit onderzoek heb geschreven vind je hier .

Wat je beter kunt doen

Om jezelf en je paard tot rust te brengen, is het een betere strategie om hem rustig over zijn hals te aaien. Maak lekkere lange streken, adem tegelijkertijd goed uit en ga na hoe gespannen jij zelf bent. Je paard bij zijn schoft krauwen kan ook, alleen heb ik gemerkt dat ze na een spannende situatie daar niet altijd voor in de stemming zijn.

Wanneer het wel (ongeveer) klopt

Wil je juist dat je paard hoger in zijn energie komt, bijvoorbeeld omdat hij van nature wat langzamer reageert, of je extra energie nodig hebt om snel door een spring- of agilityparcours te gaan, dan zijn klopjes meer op hun plek. Alhoewel het natuurlijk nog steeds iets is waarvan paarden de betekenis moeten leren. Zelf ben ik daarom van de klopjes afgestapt en geef ik de paarden waar ik mee werk liever een aai of een krauwbeurt als ik blij ben met hoe goed ze het doen.

Hoe beloon jij je paard normaalgesproken? Ik hoor het graag via de mail *.

Hester Stasse, Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Wil jij goed leren omgaan met spannende situaties? Een schriktraining zorgt ervoor dat je paard en jij steviger in jullie hoeven/schoenen gaan staan. Als je daar nog niet zoveel ervaring mee hebt, help ik je graag bij jou op stal. Misschien zijn er wel meer stalgenoten geinteresseerd; dan kunnen jullie nog van elkaar leren ook! Stuur me een berichtje , dan hebben we het er vrijblijvend even over.

* Let op: Mijn reactie op jouw mailtje komt helaas regelmatig bij de ongewenste mail terecht. Houd dus even je spam in de gaten als je me iets mailt.