Very Important Horse

Tijdens een van mijn online masterclasses stelde een deelneemster een interessante vraag: "Kan zomereczeem zorgen voor extra spanning bij mijn paard?" Zoals wel vaker was mijn antwoord daarop: "Dat ligt eraan."

Jeuk is een van de moeilijkste dingen om mee om te gaan

Als je paard namelijk last heeft van zomereczeem (of insectenbeten of mok), maar jij ervoor gezorgd hebt dat de jeuk onder controle is omdat je paard een eczeemdeken om heeft en/of er medicijnen, kruiden en/of supplementen tegen krijgt, dan zal zomereczeem geen spanning geven, zoals bij het paard op de foto. Schuurt en/of stampt hij, dan is het echter een heel ander verhaal. Jeuk is namelijk een van de moeilijkste dingen om mee om te gaan. Voor zowel mensen als dieren blijkt pijn beter te verdragen dan jeuk. Vandaar dat ze de jeukplekken liever tot bloedens toe openkrabben of -schuren, dan dat ze het door laten jeuken.

Mijn eigen ervaringen met jeuk

Jeuk geeft spanning en niet zo'n beetje ook. En ik kan het weten, want ik vergeet nog weleens dat ik allergisch ben voor een aantal stoffen en heb daardoor regelmatig last van jeukende huiduitslag. Ook op dit moment, want ik ben zo stom geweest om "eventjes" een paar takken van de klimop van de buren die over de schutting waren gegroeid af te knippen. In mijn t-shirt. Als je klimop snoeit, scheidt de plant een stof af waar sommige mensen een allergische reactie op krijgen. Ik ben daar een van. En dus zijn mijn onderarmen nu bedekt met een aantal behoorlijk grote gloeiende rode plekken, die verschrikkelijk jeuken.

Uit ervaring weet ik dat die rode plekken na een tot twee dagen zullen veranderen in verzamelingen kleinere en grotere blaartjes die nog steeds verschrikkelijk jeuken. Als ik erin slaag om daar een paar dagen vanaf te blijven - een uitdaging op zich - dan zullen die blaartjes van klein naar groot indrogen en blijven er over ongeveer een week een soort korstjes achter die iets minder jeuken. Als ik ook daarvan af kan blijven, ben ik er over iets meer dan een week vanaf. Lukt dat niet, in welke fase dan ook, dan wordt het een langer verhaal...

Schuren verhinderen geeft ook spanning

Bij mij zorgt die jeuk misschien nog wel voor extra voor spanning omdat ik mezelf inhoud om te krabben, maar goed daar kies ik zelf voor. Pas hoorde ik een verhaal van iemand die een stroomdraadje in de stal van zijn paard had opgehangen om te voorkomen dat hij ging schuren. Alsof een paard dat doet omdat hij het leuk vindt, of om je dwars te zitten of zo. Behalve dat dit symptoombestrijding is die het onderliggende probleem niet oplost, zal zo'n stroomdraadje voor heel veel extra spanning zorgen. Ten eerste omdat het paard zijn neiging om te schuren niet kan volgen, maar hij krijgt nog extra stress omdat hij moet uitkijken dat hij niet per ongeluk tegen de wand van zijn stal aankomt. Dat risico is natuurlijk best groot als hij, zoals veel paarden, in een ruimte van 3x3 m staat. Wat mij betreft is dit een vorm van dierenmishandeling.

Spanning door jeuk varieert

Vandaag heb ik extra opgelet hoe die spanning verloopt, want ik denk dat dat mensen met eczemers en paarden met mok, insectenbeten en andere jeukplekken kan helpen om het gedrag van hun paard beter te begrijpen. De jeuk en dus de spanning varieert namelijk. Hij is het ergste als ik niets doe. Sterker nog, op die momenten neemt hij mijn hele bewustzijn in beslag. Ik wil zoooooo graag krabben, maar weet dat de jeuk dan alleen maar erger wordt. Heb ik niets te doen, dan word ik gek van de jeuk. Echt, ik kan nergens anders meer aan denken en zou het liefst helemaal losgaan met mijn nagels. Doe ik iets waar ik me niet heel erg op hoef te concentreren - bijvoorbeeld een paard aan een lang teugeltje laten rondstappen, autorijden op een rustige weg, of een niet al te diepgaand gesprek voeren, dan verdwijnt de jeuk ietsje naar de achtergrond, maar voel ik hem nog wel. Moet ik me echter ergens op concentreren, zoals tijdens een training, bij een druk kruispunt, of tijdens een diepgaande discussie, dan is de jeuk even helemaal verdwenen uit mijn bewustzijn. Zodra die situatie voorbij is, is ook de jeuk weer direct terug. Paarden en mensen verschillen wat dit soort dingen betreft niet heel erg van elkaar, dus ik kan me zo voorstellen dat dit bij paarden hetzelfde werkt.

Trigger stacking door jeuk

Jeuk kan dus zeker zorgen voor een extra laag in het spanningsemmertje van je paard, waardoor dat sneller kan overlopen dan je zou verwachten. Afhankelijk van hoeveel jeuk hij heeft en hoe groot zijn behoefte is om te schuren of te stampen, kan hij zoveel spanning krijgen dat hij "plotseling" ontploft terwijl jullie niet veel spannends zijn tegengekomen. Een duidelijk geval van trigger stacking met andere woorden, maar dan vanwege een hele heftige interne prikkel.

Heeft jouw paard last van jeuk, doe er dan iets aan zodat hij geen extra spanning krijgt. Het liefst door de reden dat je paard jeuk heeft aan te pakken. Bescherm hem daarnaast tegen insectenbeten en pollen met een eczeemdeken en een vliegenmasker.

Heeft jouw paard weleens last van jeuk (gehad)? Wat heeft haar/hem toen geholpen?

Hester Stasse, Very Important Horse - Meer ontspanning, plezier en vrijheid met paarden

PS: Meer weten over hoe paarden hun spanning laten zien? Hierover heb ik het uitgebreid tijdens de online masterclass "Paardentaal begrijpen en leren 'spreken'". Kijk even hier om te zien wanneer ik die weer geef.