Very Important Horse

“It takes two to tango” - die uitdrukking kent iedereen. Toch merk ik zo nu en dan dat paardeneigenaren zich niet altijd realiseren dat dat voor elke relatie geld, dus ook voor die met hun paard. En daarom krijgen veel paarden de schuld als het een keertje niet zo lekker gaat. In 50% van de gevallen onterecht. Veel vaker als er bij jou meer aan de hand is.

Fifty-fifty

Of je nu grondspel doet, je paard berijdt, ment of hem enkel uit de wei haalt om te knuffelen, jij bent 50% van jullie combinatie mens-paard. Dat betekent dat hoe jij je voelt net zo’n grote invloed heeft op jullie contact als hoe je paard zich voelt. Zo kan het gebeuren dat je paard 100% in orde is, maar dat jouw spanning ervoor zorgt dat jullie als combinatie net niet in de topvorm zijn die nodig is om een goede dressuur-, spring-, eventing- of reiningproef af te leggen. Maar ook om "gewoon" een ontspannen bosrit of wandeling te maken. Of om lekker in de bak samen te genieten van het rijden of een grondspel of clickersessie. Want als jij om wat voor reden dan ook gestrest bent, zal je paard op jouw gespannen lichaamstaal reageren (meer over het hoe en waarom daarachter lees je in mijn blog “Soms kun je beter NIET met je paard gaan trainen” ). Met als gevolg dat je nog meer stress kunt krijgen omdat je training of proef voor geen meter gaat.

Acute stress

Over acute stress doordat je de waan van de dag niet van je af kunt leggen als je gaat rijden, schreef ik al in mijn blog “Soms kun je beter NIET met je paard gaan trainen.” Maar ook chronische stress kan een flinke domper op je training veroorzaken. Alleen is die vorm van spanning soms moeilijker te detecteren dan acute stress. In het laatste geval gaat het om de reactie van je lichaam op een situatie die kort daarna weer gewoon wordt. Bijvoorbeeld als je ergens van schrikt, ruzie hebt gehad met je partner, opziet tegen een examen of sollicitatiegesprek, of als je net een slechtnieuwsgesprek hebt gehad met je leidinggevende. Allemaal dingen waar je even last van hebt, waarna je weer overgaat op de orde van de dag.

Acute stress kun je herkennen aan dat je trainingssessie die ene keer om te huilen is, terwijl het als een zonnetje gaat als je de volgende keer gaat rijden of grondspel doet met je paard.

Chronische stress

Als er daarentegen al een hele tijd iets speelt in je werk of je privé-situatie, of als je een chronische ziekte onder de leden hebt, dan zal je daar ook stress van krijgen. Alleen blijft die hangen in plaats van dat hij na korte tijd weer weggaat. In dit geval ben je je ook niet altijd bewust van hoe gespannen je daar eigenlijk door bent. Simpelweg omdat het gewoon is geworden; je bent eraan gewend geraakt. Maar die spanning is er dus wel. En dat betekent dat jouw spanningsemmer continu voor een deel gevuld is. Naarmate de situatie waar je last van hebt langer duurt kan dat zelfs tot vlak onder de rand zijn. En dan hoeft er maar weinig te gebeuren voordat je emmertje overloopt.

Ook chronische stress door spanningen thuis of op het werk is voor een paard zichtbaar via je lichaamstaal. Je kunt je bijvoorbeeld vast wel voorstellen dat hij heftiger kan reageren op jou als je spanningsemmer op het punt staat om over te lopen, dan als er maar een bodempje in zit. Chronische stress kun je herkennen aan trainingen die standaard niet lekker lopen, terwijl je zeker weet dat het niet aan je paard kan liggen (lichamelijk in orde, zadel past, bit past, kan zonder stress van zijn maatjes vandaan gaan) of de omstandigheden waarin jullie trainen (rustige omgeving die je paard kent, geen bos- of bakkabouters, geen mensen langs de kant waar je zenuwachtig van wordt). In sommige gevallen merk je zelfs dat je trainingen steeds minder goed gaan.

Vicieuze cirkel

Chronische stress kan nog veel dieper doorwerken. Zo hoorde ik een tijdje terug een verhaal over een amazone die ondertussen al aan haar vijfde paard in 3 jaar tijd zat. Allemaal kwamen ze bij haar als superbraaf en fantastisch om te rijden. Na een paar maanden werden ze echter steeds nerveuzer totdat ze bijna niet meer te berijden waren. Stuk voor stuk waren het gevoelige individuen, uitermate geschikt om hoog in de dressuur te lopen. De dame in kwestie liep al een tijd bij een psycholoog vanwege haar angstaanvallen. Alleen merkte ze daar helaas weinig verandering in, mogelijk omdat ze de verkeerde psycholoog had getroffen, of omdat er eigenlijk iets anders eerst nodig was. Vermoedelijk konden haar gevoelige paarden de spanning die ze continu met zich meedroeg niet aan, waardoor een vicieuze cirkel ontstond die ervoor zorgde dat ze steeds nerveuzer werden als ze op hun rug klom, zij daar gefrustreerd op reageerde en het op die manier erger en erger werd. De amazone kon of wilde niet zien dat zijzelf misschien de reden was dat haar vierbenige partners telkens weer onhandelbaar werden. En zo versleet ze paard na paard...

Ga met jezelf aan de slag

Vermoed jij of weet jij dat je last hebt van chronische stress? Doe daar dan vooral iets aan. Niet alleen om ervoor te zorgen dat je met plezier kunt blijven omgaan met je paard, maar - veel belangrijker nog - om te voorkomen dat je over niet al te lange tijd met een burn-out thuis zit. Want dat is echt geen pretje. Zoals voor zoveel geldt ook hier dat voorkomen beter is dan genezen. Je zal de eerste niet zijn die maanden, zo niet jaren uit de running is en er zijn veel mensen die nooit helemaal herstellen.

Dingen die kunnen helpen zijn zelfhulpboeken, yoga, mindfulness en een goed gesprek met een familielid, partner, vriend of vriendin. Heb je het gevoel dat je er zelf niet uitkomt, dan is het verstandig om iemand in te schakelen die zich daarin heeft gespecialiseerd, zoals een psycholoog, psychotherapeut of een (paarden)coach. En ga vooral naar een ander als je merkt dat jullie geen klik hebben met elkaar, of je je niet voldoende op je gemak voelt om vrijuit te praten. Als je na een maand of 3 nog steeds niet het gevoel hebt dat je verder bent gekomen, dan is dat een duidelijk teken dat er iets niet goed gaat.

4 andere dingen die helpen om mentaal op de been te blijven

1. Ga vooral aan de slag met je mindset. De manier waarop je denkt kan er namelijk onbewust voor zorgen dat je je eigen ruiten ingooit. Zelf heb ik daar ook een tijdlang last van gehad, zoals ik beschreef in mijn blog “Kortwiek jij jezelf onbewust?”

2. Sta eens vaker stil bij wat er wel goed gaat tijdens het contact of de training met je paard (zie “Kijk eens naar wat er WEL goed gaat” ), want als je je enkel focust op de minpunten, zal je je er niet vrolijker op gaan voelen. Wat je zal merken is dat als je je gaat concentreren op dat wat positief is, je steeds beter wordt in het vinden van pluspunten. En kijk vooral ook naar kleine dingen of dingen die je eigenlijk normaal vindt, bijvoorbeeld dat je paard met een zachte blik naar je kijkt, of dat je 10 minuten ontspannen kunt stappen,

3. Pas je verwachtingen van het contact of de training met je paard aan, zodat ze aansluiten bij hoe jij in je vel zit (lees ook eens “Leg je lat op de hoogte die bij je past” als je daar meer over wilt weten). Soms is een training waarin je je enkel concentreert op wat jullie al kunnen haalbaar, maar het kan ook zijn dat je je voorlopig even moet beperken tot gewoon lekker bij je paard in de wei of paddock zitten of hem enkel wat borstelen.

Misschien dat je nu denkt: “Ja maar, als ik de wei in kom loopt hij weg.” Kan je nagaan wat je lichaamstaal je paard vertelt. Dat is duidelijk geen houding waar hij graag bij in de buurt wil zijn en een dikke waarschuwing dat je echt aan het werk moet met jezelf. Overigens is dit een probleem dat ook een andere oorzaak kan hebben. Tips die daarop aansluiten vind je in het artikel “Blijft jouw paard liever in de wei als je haar komt halen?”

4. Train jezelf om dingen die je spanning geven bewust van je af te zetten in plaats van erover te blijven piekeren. Over hoe je je gedachten eventjes parkeert lees je in mijn blog “Dit is een parkeerplaats” .

Is het dan altijd mijn schuld als het contact met mijn paard niet lekker loopt?

Nee, natuurlijk niet. Je paard heeft ook weleens zijn dag niet. Maar jij bent wel verantwoordelijk om op zo’n moment te kiezen of je jouw plannen door wilt zetten, of dat je je paard een rustdag geeft. Een andere mogelijkheid is om iets te gaan doen waarvan je zeker weet dat hij het leuk vindt. Op die manier kan je zijn off-day misschien wel doorbreken. En de jouwe dus indirect ook. Als je merkt dat hij zelfs daar geen plezier in heeft, is de boodschap helemaal duidelijk: stoppen met wat je doet. Volgende keer beter.

Geef jij je paard weleens de schuld van een training die niet zo lekker liep? En was dat altijd terecht? Zelf moet ik tot mijn schaamte bekennen dat ik mijn paard heel wat keren vervloekt heb, terwijl ik nu weet dat ik degene was die voor de onbalans zorgde…

Mindset-Boost voor Paardenmensen

Heb jij last van acute angst of spanning die zich vooral uit als je iets met je paard gaat doen, of het nou rijden, poetsen of grondspel is? Meerdere keren per jaar ga ik langere tijd achter elkaar aan de slag met een kleine groep (buiten)ruiters en wandelaars-met-paard om de beren van hun pad te jagen. Zowel live online als bij je paard en jou op locatie help ik je om steviger in je rijlaarzen of wandelschoenen te gaan staan, af te rekenen met de irritante stemmetjes in je achterhoofd en je spanning makkelijker los te laten. Let op: dit is GEEN online programma waarin je alles alleen moet doen, we hebben tijdens alle afspraken live contact. Iets voor jou? Kijk even hier wanneer de volgende start en meld je aan voor een gratis videobelgesprek om samen te kijken wat jou op dit moment het meeste gaat helpen.

Ik kijk ernaar uit om je te spreken!

Hester Stasse, Very Important Horse - Meer plezier, ontspanning en vrijheid met paarden